Ulga na innowacyjnych pracowników to bardzo ciekawy instrument, pozwalający na uzyskiwanie oszczędności podatkowych również przez podmioty, który poniosły za rok podatkowy stratę albo osiągnęły dochód niższy od kwoty przysługującego w roku podatkowym odliczenia na podstawie przepisów w zakresie ulgi B+R.

Ulga na innowacyjnych może być stosowana przez podatników, którzy w składnej deklaracji na potrzeby podatku dochodowego nie odliczyli od podstawy opodatkowania pełnej kwoty kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R, gdyż:

• ponieśli stratę, albo
• wysokość przysługującego odliczenia była wyższa niż kwota osiągniętego dochodu.

W przypadku takich podatników istnieje możliwość korzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników, która pozwala na efektywne wykorzystanie kosztów kwalifikowanych i uzyskanie oszczędności nie na podatku dochodowym na poziomie podatnika lecz na PIT od wynagrodzeń pracowników realizujących prace badawczo-rozwojowe.

Mechanizm polega na możliwości zatrzymania przez pracodawcę zaliczek na PIT potrąconych od wynagrodzeń zatrudnionych osób, pozostawione w kasie firmy, nie stanowią przychodu i mogą być dowolnie wykorzystane. Jednocześnie, korzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników nie wpływa na sposób rozliczania wynagrodzeń i nie wiąże się z żadnym dodatkowym obciążeniem.

Forma zatrudnienia i czas pracy

Z ulgi na innowacyjnych pracowników można korzystać przede wszystkim w odniesieniu do zaliczek na PIT od wynagrodzeń zatrudnionych osób, osiągających przychody z tytułu:

• stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz wypłacanego przez podatnika zasiłku pieniężnego z ubezpieczenia społecznego;
• wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło;
• praw autorskich.

Co bardzo ważne, muszą to być osoby bezpośrednio zaangażowane w działalność badawczo-rozwojową, których czas:

• pracy przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostający w ogólnym czasie pracy w danym miesiącu wynosi co najmniej 50% lub
• przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu, pozostający w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi wynosi co najmniej 50%.

W interpretacji indywidualnej z dnia 24 maja 2024 r. (sygn. 0114-KDIP2-1.4010.180.2024.1.MR1), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że ogólny czas pracy powinien obejmować również okresy urlopu i zwolnień lekarskich, a więc nie tylko czas, w jakim pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy.

Wysokość ulgi na innowacyjnych pracowników

Limit oszczędności możliwych do uzyskania zależy od kwoty nieodliczonych kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R oraz stawki podatku dochodowego właściwej dla podatnika w danym roku. Przykładowo, jeżeli nieodliczona kwota kosztów kwalifikowanych wynosi 1 mln zł i właściwa dla podatnika stawka podatku dochodowego w danym roku to 19%, wówczas maksymalna kwota ulgi do wykorzystania wynosi 190 tys. zł.

Warto zwrócić uwagę, że prawo zatrzymania zaliczki dotyczy całej jej kwoty, niezależnie np. od tego, czy pracownik poświęca 100% ogólnego czasu pracy na realizację prac badawczo-rozwojowych, czy jedynie 50%.

Okres korzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, uprawnienie do korzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników przysługuje począwszy od miesiąca następującego bezpośrednio po miesiącu, w którym podatnik złożył zeznanie, do końca roku podatkowego, w którym zostało złożone to zeznanie.

Biorąc pod uwagę taką treść przepisów można mieć uzasadnione wątpliwości, w stosunku do których zaliczek po raz pierwszy podatnicy mają faktyczną możliwość korzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników.

W tym zakresie istnieją co najmniej dwie opcje:

• – w stosunku do zaliczek należnych od wynagrodzenia za okres przypadający po złożeniu deklaracji,
• – w stosunku do zaliczek potrąconych po złożeniu deklaracji.

W mojej ocenie istnieje jeszcze trzeci wariant, tj. w stosunku do zaliczki, której termin płatności przypada po złożeniu deklaracji przez podatnika.

Należy zdecydowanie podkreślić, że przepisy nie precyzują tej kwestii w żaden sposób, co znajduje niestety odzwierciedlenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnie 20 września 2023 r. (sygn. 0114-KDIP2-1.4010.443.2023.1.MR1) znajdujemy stanowisko, zgodnie z którym prawo do skorzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników przysługuje po razy pierwszy w zakresie zaliczek uiszczanych w miesiącu następującym bezpośrednio po miesiącu złożenia zeznania (nawet jeśli dotyczą one wynagrodzenia należnego za miesiąc, w którym złożono zeznanie).

Bardziej rygorystyczne można znaleźć w interpretacji indywidualnej z dnia 21 sierpnia 2024 r. (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.293.2024.4.JG), zgodnie z którą „(…) ulgą będą objęte zaliczki począwszy od zaliczek pobranych w następnym miesiącu po złożeniu zeznania, a nie zaliczek, których termin przekazania na rachunek urzędu skarbowego przypada do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu złożenia zeznania”. W uzasadnieniu tej interpretacji organ podatkowy wskazał, że:

„Z ulgi na innowacyjnych pracowników wynika również, że ww. ulga uprawnia wyłącznie do zwolnienia podatnika podatku dochodowego od osób prawnych (pełniącego rolę płatnika zaliczek oraz zryczałtowanego podatku) z obowiązku wpłaty pobranych środków z wynagrodzeń świadczeń pracowników. Tym samym, odwołuje się ona do konkretnej zaliczki (pobranej w miesiącu przypadającym bezpośrednio po złożeniu zeznania), ustanawiając wyraźną granicę, które zaliczki mogą podlegać pomniejszeniu, a które nie mogą być pomniejszone w ramach wskazanej ulgi”.

W mojej ocenie trudno zgodzić się z taką interpretacją, gdyż właściwy przepis wskazuje, że podatnik „może pomniejszyć kwotę podlegających przekazaniu na rachunek urzędu skarbowego zaliczek”. Prawo do pomniejszenia dotyczy więc zaliczek przekazywanych na rachunek urzędu skarbowego i odnosi się do tego konkretnego momentu w czasie, czyli przekazania zaliczek, a nie pobrania zaliczek. Posługując się konsekwentnie taką wykładnią, prawo do skorzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników dotyczyłoby po raz pierwszy w danym roku zaliczek, które są płatne w terminie przypadającym po złożeniu deklaracji przez podatnika.